Wraz z momentem uznania osoby fizycznej jako pokrzywdzony, przez bycie stroną w sporze na drodze sądowej nabywa ona pewnych praw. Głównym z nich jest możliwość czynnego uczestniczenia w postępowaniu. Należy pamiętać jednak, że by zdobyć pełnie owych praw w danym postępowaniu należy ubiegać się o status oskarżyciela posiłkowego.

W związku z tym na pokrzywdzonym spoczywa od tego momentu wybór: czy chce reprezentować się samodzielnie, czy woli skorzystać z pomocy prawnika. Co do zasady zaleca się jednak podjęcie współpracy z profesjonalnym pełnomocnikiem, gdyż o ile w trakcie postępowania sąd przypomina i poucza pokrzywdzonego o jego prawach, tak procedury w postępowaniu karnym bywają dosyć skomplikowane, w szczególności w postępowaniu przygotowawczym. Warto jednak pamiętać, że rolę pełnomocnika można ograniczyć do konkretnych czynności, jak np. złożenie odpowiedniego wniosku. Co jednak ważne – w przypadku osób nieletnich i częściowo lub całkowicie ubezwłasnowolnionych pełnomocnik jest wymogiem obowiązkowym i zostaje nim przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje.

Kto może zostać pełnomocnikiem pokrzywdzonego na sali rozpraw?

By móc skorzystać z pomocy prawnika należy albo zgłosić się bezpośrednio do niego lub złożyć odpowiedni wniosek, by przyznano nam uprawnioną do tego osobę z urzędu. Warto jednak zaznaczyć, że w procesie wyznaczania prawnika z urzędu brana jest pod uwagę wyłącznie sytuacja materialna osoby wnioskującej. W pozostałych przypadkach oczekuje się od pokrzywdzonego albo samodzielnej reprezentacji lub nawiązania współpracy z profesjonalnym prawnikiem na własną rękę.

Osobami, które są uprawnione do reprezentowania osób pokrzywdzonych w sądzie podczas sprawy w postępowaniu karnym są: adwokat, radca prawny oraz radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Zostało to określone w art. 88 § 1 i zdaniu pierwszym Kodeksu postępowania karnego. W postępowaniach cywilnych pełnomocnikiem może zostać również członek rodziny.