Czym jest usiłowanie popełnienia przestępstwa?
Zgodnie z art. 13 k.k. § 1. Odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje oraz § 2. Usiłowanie zachodzi także wtedy, gdy sprawca nie uświadamia sobie, że dokonanie jest niemożliwe ze względu na brak przedmiotu nadającego się do popełnienia na nim czynu zabronionego lub ze względu na użycie środka nienadającego się do popełnienia czynu zabronionego. Można zatem definiować usiłowanie popełnienia przestępstwa jako czyn popełniania przestępstwa, które zostało w jakiś sposób przerwane, a które zawarte jest w kodeksie karnym i sądzone byłoby na podstawie prawa karnego.
Wyróżnia się kilka podgrup w definicji usiłowania. Jedną z nich jest wyróżnienie usiłowania ukończonego, czyli zupełnego oraz nieukończonego – niezupełnego. To pierwsze ma miejsce wtedy, gdy sprawca
zrealizował wszystkie czynności mające prowadzić do realizacji zamiaru, ale nie osiągnął skutku, zaś drugie ma miejsce wtedy, gdy sprawca nie ukończył ostatniej czynności bezpośrednio zmierzającej do dokonania.
Jakie okoliczności muszą mieć miejsce, by oskarżyć kogoś o usiłowanie popełnienia przestępstwa?
Pierwszą przesłanką świadczącą o uznaniu kogoś winnym usiłowania popełnienia przestępstwa jest jego uprzedni zamiar umyślnego popełnienia przestępstwa. Można bowiem skazać kogoś za usiłowanie, gdy ewentualność przestępstwa jest zamiarem bezpośrednim. W takim przypadku zachodzi następujący schemat: zamiar, przygotowanie, usiłowanie i dokonanie. Przeszedłszy trzy z czterech kroków ku popełnienia przestępstwa można domniemać, że ostatni z nich był przewidywana ewentualnością.
Zgodnie z art. 14 § 1 k.k. za usiłowanie jest wymierzana kara w granicach zagrożenia przewidzianego dla danego przestępstwa, ale w przypadku tzw. „usiłowania nieudolnego” ustawodawca, zezwala na możliwość zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary, a na nawet na możliwość odstąpienia od jej wymierzenia (art. 14 § 2 k.k.). Wiele zależy zatem od kwalifikacji czynu, który był zamiarem przestępcy podczas dopuszczania się łamania prawa.
